Fundacja rodzinna – zmaterializowane remedium na sukcesję polskich firm
Pod koniec listopada 2022 r. Rząd zatwierdził projekt ustawy o fundacjach rodzinnych (https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/druk.xsp?nr=2798) i przekazał go do dalszych prac Sejmu, w którym już na początku grudnia odbyło się pierwszego czytanie ww. projektu.
Niewątpliwie wprowadzenie do polskiego porządku prawnego instytucji fundacji rodzinnej jest jedną z żywiej zapowiadanych ostatnio nowinek prawnych. Ustawodawca zauważając trudności polskich przedsiębiorców w zabezpieczeniu majątku firmowego po ich śmierci postanowił powyższemu zaradzić.
![[ZCP] Zdjęcia do postów » Zieliński Chęciński i Partnerzy Kancelaria Radców Prawnych](https://zcplegal.pl/wp-content/uploads/ZCP-Zdjecia-do-postow.jpg)
Źródło fotografii: unsplash.com
W uzasadnieniu projektu wskazuje się, iż dotychczasowym rozwiązaniem, z którego korzystają właściciele firm rodzinnych w Polsce, aby zapewnić nierozerwalność majątku, są fundusze inwestycyjne gromadzące rodzinne aktywa. Nadto niekiedy podejmowana jest decyzja o przeniesieniu majątku do zagranicznych fundacji lub trustów. Powyższe prowadzi jednak do „emigracji majątku”, co negatywnie wpływa na polską gospodarkę.
Zgodnie z treścią projektu ustawy, fundację rodzinną ustanawiać będzie fundator (będący osobą fizyczną) w akcie założycielskim lub w testamencie (w formie aktu notarialnego). Jej zadaniem będzie gromadzenie majątku, zarządzanie nim w interesie beneficjentów oraz spełnianie świadczeń na rzecz beneficjentów. Owe świadczenia polegać będą mogły w szczególności na zapewnianiu utrzymania beneficjenta będącego osobą fizyczną. Nabycie przez osoby fizyczne od fundacji rodzinnej świadczeń będzie opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych, w wysokości uzależnionej od stopnia pokrewieństwa beneficjenta z fundatorem. Wyjaśnienia wymaga także status beneficjenta – będzie nim osoba fizyczna, fundator lub organizacja pozarządowa wpisana na listę beneficjentów, która będzie pośrednio korzystała z majątku fundacji rodzinnej, właśnie poprzez otrzymywanie określonych świadczeń. Zakres i rodzaj świadczeń określać będzie fundator w statucie. Istotnym jest, iż beneficjent nie będzie uprawniony do przeniesienia przysługujących mu praw na inną osobę. Status beneficjenta będzie zatem niezbywalny.
Celem utworzenia fundacji, fundator zobligowany będzie do wniesienia do fundacji rodzinnej stosownego majątku o wartości co najmniej 100.000 zł. Służyć temu będą mogły w szczególności środki pieniężne, rzeczy ruchome lub nieruchomości, a także udziały w spółkach.
Prowadzenie przez fundację rodzinną działalności gospodarczej (choć dopuszczalne) doznawać będzie pewnych ograniczeń. Tym samym wskazuje się, iż w projektowanym brzmieniu, fundacja rodzinna przeznaczona będzie dla osób, które chcą wycofać się z aktywnego prowadzenia działalności gospodarczej przy jednoczesnym zabezpieczeniu wygenerowanego przez firmę majątku. Podkreśla to cel fundacji rodzinnej, którym nie jest rozwój przedsiębiorstwa i rozmnażanie majątku, lecz jego ochrona. Kolejnym przejawem rzeczonego celu jest ograniczenie w zakresie zaciągania przez fundację rodzinną zobowiązań – zobowiązania będą mogły być zaciągane wyłącznie w celu zapewnienia bieżącej działalności, np. z tytułu obsługi rachunku bankowego.
Dla wierzycieli przedsiębiorcy chcącego skorzystać z omawianej instytucji istotne będzie projektowane rozwiązanie w zakresie odpowiedzialności za długi. Może bowiem się okazać, iż w wyniku wyposażenia fundacji rodzinnej w ww. mienie, przedsiębiorca ten wyzbędzie się znacznej części swojego majątku. Powyższe nie może doprowadzić jednak do pogorszenia sytuacji wierzycieli fundatora w związku z zaciągniętymi przez niego zobowiązaniami cywilnoprawnymi. Fundacja rodzinna będzie więc odpowiadała solidarnie z fundatorem za jego zobowiązania powstałe przed jej ustanowieniem (dotyczy to także obowiązku alimentacyjnego fundatora), z tym jednak zastrzeżeniem, że odpowiedzialność fundacji rodzinnej będzie ograniczać się do wartości mienia przekazanego przez fundatora.
Przedsiębiorcy chcący zabezpieczyć majątek swojego przedsiębiorstwa na wypadek sukcesji powinni zatem bacznie obserwować losy przedmiotowej ustawy. W założeniu projektodawcy ma ona wejść w życie po upływie 3 miesięcy od jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Autorzy:

Tomasz Cyrek
aplikant radcowski

Tomasz Chęciński
Radca prawny
PARTNER ZARZĄDZAJĄCY
Przeczytaj inne artykuły
kontakt
ul. Polska 15, 60-595 Poznań
9:00-17:00 (pon-pt)
+48 61 27 87 595
office@zcplegal.pl
Zieliński Chęciński Partnerzy Kancelaria Radców Prawnych sp.p.
NIP: 7812006574
KRS: 0000830268
REGON: 385602019
Znajdź nas:
specjalizacje
Bieżące doradztwo prawne podmiotom gospodarczym
ZCP Legal&Tax © 2023 Wszystkie prawa zastrzeżone