Unijna dyrektywa Omnibus – zmiany w prawie konsumenckim od 28 maja 2022 roku
W 2018 roku przyjęta została Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2161 z 27 listopada 2019 roku zmieniającą dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 98/6/WE, 2005/29/WE oraz 2011/83/UE w odniesieniu do lepszego egzekwowania i unowocześnienia unijnych przepisów dotyczących ochrony konsumenta, określana jako tzw. dyrektywa Omnibus, nazywana również Nowym Ładem Konsumenckim.
Źródło fotografii: freepik.com
Od 28 maja 2022 roku państwa członkowskie mają obowiązek stosować przyjęte przepisy wynikające z implementacji dyrektywy Omnibus.
Nowelizacja ustawy o prawach konsumenta, która ma wprowadzić unijne przepisy do polskiego porządku prawnego, nie została jeszcze przegłosowana przez Sejm. Niemniej jednak przedsiębiorcy już teraz powinni się do niech stosować, bowiem z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wynika, iż istnieje możliwość bezpośredniego stosowania przepisów dyrektywy, której dane państwo członkowskie nie wdrożyło w terminie, jeżeli jej postanowienia są wystarczająco precyzyjne i bezwarunkowe.
Najważniejsze zmiany wprowadzone dyrektywą Omnibus
Zmienią się zasady organizowania i reklamowania wyprzedaży, a przedsiębiorcy muszą się zmierzyć z nowymi obowiązkami informacyjnymi, a także liczyć się z przepisami zakazującymi nieuczciwych praktyk w zakresie podwójnej jakości produktów oraz ujednoliconym systemem sankcji za naruszenie praw przysługujących konsumentom. Wprowadzone zmiany będą miały wpływ nie tylko na relacje przedsiębiorców z konsumentami, lecz także dotyczyć będzie obrotu profesjonalnego.
Jednym z głównych celów Dyrektywy jest zapobieżenie nieuczciwych praktykom stosowanym przez przedsiębiorców, w postaci zawyżania cen bezpośrednio przed wyprzedażami, zapewnienie większej przejrzystości zakupów dokonywanych w Internecie, jak również ujednolicenie obowiązków informacyjnych znajdujących się po stronie przedsiębiorcy.
Ulegnie zmianie treść reklamy, gdzie przedsiębiorcy będą obligowani do wskazywania ceny, ceny jednostkowej towaru lub usługi w sposób jednoznaczny, niebudzący wątpliwości oraz umożliwiający porównanie cen.
Dyrektywa Omnibus wprowadza obowiązek wskazywania najniższej ceny towaru lub usługi, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki.
Natomiast, gdy dany towar lub usługa jest oferowany do sprzedaży w okresie krótszym niż 30 dni, obok informacji o obniżonej cenie, należy umieścić również informację o najniższej cenie tego towaru lub usługi, która obowiązywała w okresie od dnia oferowania tego towaru lub usługi do sprzedaży do dnia wprowadzenia obniżki.
Dyrektywa precyzuje, że wcześniejsza cena oznacza najniższą cenę stosowaną przez podmiot gospodarczy w okresie, który nie może być krótszy niż 30 dni przed zastosowaniem obniżki ceny.
Dyrektywa Omnibus wprowadza również zakaz nieuczciwych praktyk rynkowych w zakresie podwójnej jakości produktów. Za nieuczciwą praktykę rynkową może zostać uznane działanie przedsiębiorcy polegające na wprowadzaniu do obrotu towarów w takim samym opakowaniu, pod tą samą marką, ale posiadających różny skład i profil sensoryczny.
Nowe przepisy przewidują również sankcje dla przedsiębiorców, którzy dopuszczają się m.in. kupowania pozytywnych ocen sprzedawanych towarów lub usług. Sprzedawca będzie mógł otrzymać karę za publikowanie lub zlecanie publikacji fałszywych opinii na temat swoich produktów. Naruszeniem prawa będzie również usuwanie i ukrywanie przez sklepy negatywnych opinii i zniechęcanie do ich zamieszczania. Ponadto, przedsiębiorca, który umożliwia zamieszczanie opinii klientów o zakupionym produkcie, zobowiązany będzie do wykazania w jaki sposób weryfikuje, że zamieszczone opinie faktycznie pochodzą od konsumentów, którzy faktycznie nabyli dany produkt.
Zgodnie z unijną dyrektywą platformy internetowe będą mieć też obowiązek przekazywania konsumentom jasnych informacji o tym, jakie obowiązki ma względem nich sprzedający i sama platforma m.in. w zakresie zwrotów czy reklamacji. Dostawca powinien ponadto wskazać, czy osoba trzecia oferująca towary, usługi lub treści cyfrowe posiada status przedsiębiorcy, a w razie jego braku o niestosowaniu do danej umowy praw konsumentów wynikających z przepisów unijnych.
Co ważne, powyższe zmiany dotyczą zarówno podmiotów działających w sposób tradycyjny, jak i na rynku e-commerce.
Sankcje dla przedsiębiorców
W przypadku braku realizacji obowiązków odnoszących się do informowania o obniżonej cenie, przedsiębiorca może narazić się na kary finansowe w wysokości do 20 000 zł. Jeżeli natomiast naruszenia powtórzą się trzykrotnie w perspektywie 12 miesięcy – maksymalna wysokość kary to 40 000 zł. Za nakładanie kar i kontrole w tym zakresie odpowiada Inspekcja Handlowa.
Jednocześnie, jeżeli przedsiębiorcy będą stosować fikcyjne obniżki, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, może uznać taką praktykę za naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. Wówczas maksymalna wysokość kary może wynieść nawet do 10% obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary. Ponadto UOKiK może nałożyć na osobę zarządzającą przedsiębiorstwem karę pieniężną w wysokości do 2 000 000 zł, jeżeli osoba ta, w ramach sprawowania swojej funkcji w czasie trwania stwierdzonego naruszenia, umyślnie dopuściła przez swoje działanie lub zaniechanie do zaistnienia praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.
Ponadto, dyrektywa Omnibus wprowadza dla konsumentów prawo do indywidualnych środków prawnych w postaci roszczeń, jeśli doznali uszczerbku w wyniku stosowania nieuczciwych praktyk handlowych. W dyrektywie zostały wymienione indywidualne środki prawne, jakie co najmniej powinny przysługiwać konsumentom: to prawo do odszkodowania za poniesioną szkodę oraz w stosownych przypadkach, prawo do obniżenia ceny lub rozwiązania umowy. Państwa członkowskie mają jednak możliwość wprowadzania do prawa krajowego także innych środków prawnych, takich jak np. naprawa lub wymiana produktu.
Wobec wprowadzonych zmian w prawie konsumenckim, sprzedawcy powinny zadbać, aby odpowiednio dostosować swoje regulaminy do nowych przepisów i wdrożyć nowe procedury w zakresie obsługi klientów.
Autorzy:
Sylwia Kaczmarek
aplikant radcowski
Krzysztof Zieliński
Radca prawny
PARTNER ZARZĄDZAJĄCY
Przeczytaj inne artykuły
kontakt
ul. Polska 15, 60-595 Poznań
9:00-17:00 (pon-pt)
+48 61 27 87 595
office@zcplegal.pl
Zieliński Chęciński Partnerzy Kancelaria Radców Prawnych sp.p.
NIP: 7812006574
KRS: 0000830268
REGON: 385602019
Znajdź nas:
specjalizacje
Bieżące doradztwo prawne podmiotom gospodarczym
ZCP Legal&Tax © 2023 Wszystkie prawa zastrzeżone